ترامادول یک ماده مخدر صناعی است که برای درمان دردهای مزمن استفاده می شود. اعتقاد بر این است که این دارو به گیرنده های اپیوئیدی نوع مو در مغز متصل می شود. ترامادول احتمالاً میتواند بازجذب نوراپی نفرین و سروتونین را مهار کند و اثرات سیستم طبیعی تسکین درد بدن را تقلید کند.
ترامادول به شکل قرص و کپسول طولانی اثر یا طولانی رهش موجود است. هنگام بلع، اثرات درمانی این دارو به تدریج ظاهر می شود و در عرض چهار تا شش ساعت به اوج خود می رسد. این دارو نسبت به سایر مخدرهای تجویزی و غیرقانونی مانند هروئین، کدئین یا متادون ضعیف تر است. با این حال، هنوز هم می تواند منجر به وابستگی شود.
عوارض مصرف ترامادول
اثرات ترامادول مشابه اثرات سایر مواد افیونی است. یک مصرف کننده ترامادول ممکن است اثرات زیر را تجربه کند:
حالات روانی:
- حس سرخوشی
- آرامش
- رضایت
فیزیکی:
- مسکن درد
- یبوست
- سرعت کندتر تنفس
- سرگیجه
- خستگی
- سردرد
- خارش
- حالت تهوع
- استفراغ
- تعریق
- اختلال در نعوظ
روانشناسی:
آیا وابستگی همان اعتیاد است؟
وابستگی(Dependence) و اعتیاد(addiction) یکی نیستند. وابستگی به حالت فیزیکی اشاره دارد که در آن بدن شما به دارو وابسته است. با وابستگی به مواد مخدر، برای رسیدن به همان اثر قبلی، به مقدار بیشتری از ماده نیاز دارید. در صورت قطع مصرف دارو، عوارض روحی و جسمی (ترک) را تجربه می کنید.
وقتی اعتیاد دارید، بدون توجه به عواقب منفی، نمی‌توانید مصرف مواد مخدر را متوقف کنید. اعتیاد ممکن است با یا بدون وابستگی فیزیکی به مواد مخدر رخ دهد.
با این حال، وابستگی فیزیکی یک ویژگی رایج اعتیاد است.
اعتیاد به چه صورت است؟
اعتیاد، صرف نظر از ماده مصرفی، علائم مشترکی دارد.
برخی از علائم هشدار دهنده عمومی عبارتند از:
- مصرف مواد به طور منظم
- میل شدید به ماده
- مصرف بیشتر ماده برای رسیدن به همان اثر (تحمل)
- داشتن یک منبع ثابت از مواد در دست
- خرج کردن پولی که برای قبوض یا سایر ملزومات نیاز دارید برای تهیه این ماده
- ناتوانی در انجام تعهدات مدرسه یا شغل به دلیل مصرف مواد
- استفاده از این ماده با وجود خطرات و مشکلاتی که دارد
- درگیر شدن در رفتارهای پرخطر، مانند خشونت، برای به دست آوردن ماده
- در حالی که تحت تأثیر این ماده قرار دارید، خطرات خارج از ماهیت را انجام دهید
- صرف زمان زیادی برای بدست آوردن ماده، استفاده از آن و بهبودی از اثرات آن
- تلاش و عدم موفقیت در قطع مصرف این ماده
- پس از قطع مصرف مواد، علائم ترک را تجربه کنید
نحوه تشخیص اعتیاد در دیگران
دوست یا عزیز شما ممکن است سعی کند سوء مصرف مواد را از شما پنهان کند.
موارد زیر می تواند نشانه های اعتیاد باشد:
- تغییرات شخصیتی، از جمله نوسانات خلقی یا اضطراب
- تغییرات رفتاری، از جمله پنهان کاری، پارانویا، یا رفتار پرخاشگرانه
- تغییرات ظاهری، از جمله کاهش یا افزایش وزن غیرقابل توضیح، بهداشت نامناسب، و مردمک چشم ته سوزنی
- مشکلات سلامتی مداوم، از جمله خستگی، تغذیه نامناسب یا بی خوابی
- کناره گیری اجتماعی، که منجر به تیرگی روابط با دوستان و خانواده؛ یا برقراری روابط جدید با سایر مصرف کنندگان مواد می شود
- عملکرد ضعیف در محل کار یا مدرسه، اغلب به دلیل بی علاقگی یا غیبت
- مشکلات حقوقی یا مالی، از جمله درخواست های مشکوک یا مکرر برای پول
اگر فکر می کنید یکی از عزیزانتان اعتیاد دارد چه باید کرد؟
اولین قدم این است که هر گونه تصور غلطی که ممکن است در مورد اعتیاد داشته باشید را بشناسید. به یاد داشته باشید که مصرف دارو، ساختار و شیمی مغز را در طول زمان تغییر می‌دهد و قطع مصرف دارو را دشوارتر می‌کند.
در مرحله بعد، درباره خطرات و عوارض جانبی، از جمله علائم مسمومیت و مصرف بیش از حد، اطلاعات بیشتری کسب کنید. در مورد احتمالات درمانی برای پیشنهاد به فرد مورد معتاد تحقیق کنید.
شما باید به دقت فکر کنید که چگونه می توانید نگرانی های خود را به بهترین نحو به اشتراک بگذارید. اگر مداخله ای را در نظر دارید، به یاد داشته باشید که همیشه یک نتیجه مثبت از مداخلات خود به دست نخواهید آورد.
اگرچه یک مداخله ممکن است باعث شود که فرد مورد علاقه شما برای اعتیاد به دنبال کمک باشد، اما می تواند عواقب منفی نیز داشته باشد. این عواقب منفی می تواند شامل احساس شرم، خشم یا کناره گیری اجتماعی باشد. در برخی موارد، داشتن یک مکالمه کم فشار گزینه بهتری است.
به یاد داشته باشید که ممکن است پاسخی را که انتظار داشتید دریافت نکنید. ممکن است فرد مورد علاقه شما به طور کامل مصرف دارو را انکار کند، یا از درمان خودداری کند. اگر این اتفاق افتاد، به دنبال منابع اضافی یا پیوستن به یک گروه حمایتی که از اعضای خانواده افراد مبتلا به مشکلات سوء مصرف مواد تشکیل شده است، باشید.
اگر شما یا عزیزتان کمک می خواهید از کجا شروع کنید
برای برخی، درخواست کمک می تواند اولین قدم مهم باشد. هنگامی که شما – یا عزیزتان – آماده درمان هستید، با یک دوست یا یکی از اعضای خانواده خود تماس بگیرید. آنها می توانند تشویق کنند و به شما کمک کنند که هنگام شروع راه بهبودی، نسبت به عملکرد خود پاسخگو باشید.
همچنین می توانید با گرفتن وقت ویزیت از پزشک شروع کنید. پزشک شما می تواند سلامت کلی شما را با انجام یک معاینه فیزیکی ارزیابی کند. آنها همچنین می‌توانند گزینه‌های درمان شما را مورد بحث قرار دهند و در صورت نیاز، روش‌های سم‌زدایی را آغاز کنند و پس از پایان سم‌زدایی، برای کمک بیشتر به شما در دسترس باشند.
از سم زدایی چه انتظاری باید داشت
علائم ترک در فرد مصرف کننده ترامادول مشابه علائم ترک مواد افیونی است، اگرچه ممکن است به طور کلی خفیف تر باشد (توجه داشته باشید که تجربیات هرکس متفاوت است).
شایع ترین عوارض جانبی عبارتند از:
- تحریک پذیری
- اضطراب
- میل شدید به چیزی
- اسهال
- بی خوابی
- درد معده
- دردهای عضلانی
- حالت تهوع
- استفراغ
- بی قراری
- لرزش
- تعریق
تقریباً 10 درصد از افراد علائم شدیدتری را تجربه خواهند کرد، مانند:
- بی حسی و گزگز
- گیجی
- اضطراب شدید
- توهمات
- موارد وحشت زدگی
- پارانویا
سم زدایی (Detoxification) فرآیندی است که با هدف کمک به قطع مصرف ترامادول با خیال راحت و در سریع ترین زمان ممکن انجام می شود. این کار می تواند شامل مصرف داروهایی برای کاهش علائم ترک، مانند داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs)، شل کننده های عضلانی و داروهای ضد اضطراب باشد.
قبل از شروع سم زدایی، پزشک یک ارزیابی فیزیکی انجام می دهد. این کار ممکن است شامل آزمایش خون نیز باشد تا مشخص شود که آیا مشکلات فیزیکی دیگری وجود دارد که باید برطرف شوند یا نه. تثبیت سم زدایی زمانی حاصل می شود که دارو از سیستم شما خارج شود.
سم زدایی ممکن است چند روز یا چند هفته طول بکشد. جدول زمانی فردی شما به سطح وابستگی بدن شما بستگی دارد. وقتی دارو به طور کامل از سیستم بدن شما خارج شد، پزشک به شما کمک می کند تا برای درمان آماده شوید.
از درمان چه انتظاری باید داشت
درمان معمولا پس از پایان سم زدایی شروع می شود. هدف کلی کمک به فرد مصرف کننده ترامادول یا هر مخدر دیگری برای داشتن یک زندگی سالم بدون مصرف ترامادول یا سایر داروها است. درمان همچنین می تواند به رفع هر گونه بیماری زمینه ای دیگر مانند اضطراب یا افسردگی کمک کند.
مطالعات نسبتا کمی وجود دارد که درمان‌های خاص وابستگی به ترامادول را ارزیابی می‌کنند. گزینه های درمانی به طور کلی برای درمان اعتیاد به انواع مواد افیونی، یکسان است.
درمان غیردارویی
درمان توسط روانپزشک، روانشناس یا مشاور هدایت می شود. شما می توانید این کار را به تنهایی، با همسر یا خانواده خود یا در یک گروه انجام دهید.
انواع مختلفی از درمان وجود دارد. درمان شناختی رفتاری (CBT) (Cognitive behavioral therapy)می تواند به شما در شناسایی و تغییر نگرش ها و رفتارهای منفی، یعنی آنهایی که منجر به مصرف مواد مخدر می شود، کمک کند. همچنین یاد خواهید گرفت که چگونه با هوس کنار بیایید، از موقعیت های تحریک کننده اجتناب کنید و خطر عود را کاهش دهید.
درمان‌های مدیریت اضطراری (CM)(Contingency management) برای اعتیاد به مواد افیونی شامل پاداش‌هایی مانند جوایز نقدی یا کوپن‌ها در ازای نمونه‌های ادرار بدون مواد مخدر است. ارزش پاداش معمولاً هر چه مدت بیشتری عاری از مواد مخدر باشید افزایش می یابد.
درمان می تواند در هفته های اول درمان فشرده باشد. با گذشت زمان، ممکن است بتوانید کمتر در جلسات درمان شرکت کنید.
درمان دارویی
دارو برای درمان وابستگی به ترامادول در دسترس است. داروهای نگهدارنده، مانند متادون، ممکن است برای کاهش علائم ترک بدون ایجاد “علاِم لذت” در نظر گرفته شوند.
سایر داروهای نگهدارنده، از جمله بوپرنورفین-نالوکسان و نالترکسون، از فعال کردن گیرنده های مواد افیونی توسط ترامادول جلوگیری می کنند، بنابراین “لذت مصرف” تولید نمی کند.
اگر وابستگی به ترامادول خفیف باشد، ممکن است نیازی به دارو نباشد.
چگونه خطر عود را کاهش دهیم
در برخی موارد، عود بخشی از روند بهبودی است. یادگیری نحوه کاهش خطر عود – و همچنین اقداماتی که در صورت وقوع عود باید انجام دهید – می تواند به بهبود شانس بهبودی طولانی مدت کمک کند.
تغییرات سبک زندگی زیر می تواند به شما در کاهش خطر عود در طول زمان کمک کند:
- اجتناب از افراد و مکان هایی که باعث می شود به مواد مخدر فکر کنید
- ایجاد یک شبکه حمایتی محکم از خانواده، دوستان، و ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی
- یافتن شغل تمام وقت یا سایر فعالیت ها
- فعال ماندن، رژیم غذایی متعادل و خواب منظم
- سلامت خود را در اولویت قرار دهید، به خصوص سلامت روان
- یادگیری متفاوت فکر کردن
- ایجاد یک تصویر مثبت از خود
- برنامه ریزی برای آینده
بسته به موقعیت شما، کاهش خطر عود ممکن است شامل درمان سایر شرایط سلامتی نیز باشد، به عنوان مثال: مراجعه به درمانگر به صورت هفتگی یا ماهانه، یا تمرین تکنیک‌های تمرکز حواس، مانند مدیتیشن.
چشم انداز یک فرد مصرف کننده ترامادول چیست؟
نتایج درمان قابل مقایسه با سایر بیماری‌های مزمن است. با این حال، بهبودی از هر اعتیادی فرآیندی است که می تواند زمان بر باشد.
مهم است که با خود یا عزیزتان با مهربانی و صبر رفتار کنید. از کمک گرفتن نترسید. حتما تحت نظر یک پزشک متخصص در زمینه اعتیاد قرار بگیرید.
آخرین بررسی پزشکی در 27 ژوئن 2018
منبع: www.healthline.com