کم کاری تیروئید (تیروئید کم کار) وضعیتی است که در آن غده تیروئید شما به اندازه کافی برخی از هورمون های مهم بدن را تولید نمی کند. علائم کم کاری تیروئید ممکن است در اوایل بیماری چندان قابل توجه نباشد. با گذشت زمان ، کم کاری تیروئید درمان نشده می تواند باعث برخی از بیماری ها مانند چاقی ، درد مفاصل ، ناباروری و بیماری های قلبی شود.
آزمایش های دقیق عملکرد تیروئید برای تشخیص کم کاری این غده در دسترس است. هنگامی که پزشک دوز مناسب برای درمان شما را پیدا کند ، درمان با هورمون مصنوعی تیروئید مانند لووتیروکسین معمولاً ساده ، ایمن و موثر است.
علائم کم کاری تیروئید
علائم و نشانه های کم کاری تیروئید بسته به شدت کمبود هورمون متفاوت است. این اختلال تمایل دارد به آرامی ، اغلب طی چند سال ، ایجاد شود.
در ابتدا ممکن است به سختی علائم کم کاری تیروئید مانند خستگی و افزایش وزن را مشاهده کنید. یا ممکن است به سادگی آنها را به پیرتر شدن خودتان نسبت دهید. اما همچنان که متابولیسم بدن شما کند می شود ، ممکن است علائم واضح تری پیدا کنید.
علائم و نشانه های این بیماری ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- خستگی
- افزایش حساسیت به سرما
- یبوست
- پوست خشک
- افزایش وزن
- صورت پف کرده
- گرفتگی صدا
- ضعف عضلانی
- افزایش سطح کلسترول خون
- درد ، حساسیت و سفتی عضلات
- درد ، سفتی یا تورم در مفاصل
- دوره های قاعدگی شدیدتر از حالت عادی یا قاعدگی نامنظم
- موهای کم پشت
- ضربان قلب آهسته
- افسردگی
- اختلال در حافظه
- غده تیروئید بزرگ شده (گواتر)
کم کاری تیروئید در نوزادان
اگرچه کم کاری تیروئید اغلب زنان میانسال و مسن را درگیر می کند ، هر کسی می تواند به این بیماری مبتلا شود ، از جمله نوزادان. نوزادانی که بدون غده تیروئید یا غده ای که به درستی کار نمی کند به دنیا می آیند ، ممکن است علائم و نشانه های کمی داشته باشند. هنگامی که نوزادان با این اختلال علامت دار می شوند ، این علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- زردی پوست و زرد شدن بخش سفید چشم (زردی). در بیشتر موارد ، این اتفاق زمانی رخ می دهد که کبد کودک نتواند ماده ای به نام بیلی روبین را متابولیزه کند ، که به طور معمول وقتی بدن گلبول های قرمز قدیمی یا آسیب دیده را بازیافت می کند ، تشکیل می شود.
- زبانی بزرگ و بیرون زده.
- مشکل تنفس.
- گریه خش دار
- فتق ناف
با پیشرفت بیماری ، نوزادان احتمالاً در تغذیه دچار مشکل می شوند و ممکن است رشد و نمو طبیعی نداشته باشند. آنها همچنین ممکن است علائم زیر را داشته باشند:
- یبوست
- تون عضلانی ضعیف
- خواب آلودگی بیش از حد
اگر این بیماری در نوزادان درمان نشود ، حتی موارد خفیف نیز می تواند منجر به عقب ماندگی جسمی و ذهنی شدید شود.
کم کاری تیروئید در کودکان و نوجوانان
به طور کلی ، کودکان و نوجوانانی که دچار این بیماری هستند ، علائم و نشانه های مشابه بزرگسالان را دارند ، اما ممکن است این موارد را نیز تجربه کنند:
- رشد ضعیف ، در نتیجه کوتاهی قد
- تأخیر در رشد دندان های دائمی
- تأخیر در بلوغ
- رشد ذهنی ضعیف
چه موقع به پزشک مراجعه کنیم
اگر بدون دلیل احساس خستگی می کنید یا علائم یا نشانه های دیگر کم کاری تیروئید مانند خشکی پوست ، رنگ پریدگی ، پف صورت ، یبوست یا صدای خش دار را دارید ، به پزشک مراجعه کنید.
اگر هورمون درمانی برای بهبود علائم این بیماری برای شما تجویز شده است، مطابق برنامه زمان بندی شده پزشک برای کنترل وضعیت بیماری خود ویزیت شوید . در ابتدا ، اطمینان از دریافت دوز صحیح دارو مهم است. و با گذشت زمان ، دوز مورد نیاز شما ممکن است تغییر کند.
علل کم کاری تیروئید
وقتی تیروئید شما به اندازه کافی هورمون تولید نمی کند ، تعادل واکنش های شیمیایی در بدن شما بر هم می خورد. دلایل مختلفی از جمله بیماری خود ایمنی ، درمان های مربوط به پرکاری تیروئید ، پرتودرمانی ، جراحی تیروئید و داروهای خاص می تواند باعث این بیماری شوند.
تیروئید شما غده ای کوچک و پروانه ای شکل است که در پایه جلوی گردن شما ، درست زیر سیب آدم قرار دارد. هورمون های تولید شده توسط غده تیروئید – تری یدوتیرونین (T3) و تیروکسین (T4) – تأثیر زیادی بر سلامتی شما دارند و بر تمام جنبه های متابولیسم تأثیر می گذارند. این هورمون ها همچنین بر کنترل عملکردهای حیاتی مانند دمای بدن و ضربان قلب تأثیر می گذارند.
کم کاری تیروئید که به معنی کاهش تولید هورمونهای T3 و T4 توسط این غده است میتواند به دلایل زیادی بروز کند، از جمله:
- بیماری خودایمنی. شایع ترین علت کم کاری تیروئید ، یک اختلال خود ایمنی است که به عنوان تیروئیدیت هاشیموتو شناخته می شود. اختلالات خود ایمنی زمانی اتفاق می افتد که سیستم ایمنی بدن شما آنتی بادی هایی تولید کند که به بافت های خود حمله می کنند. گاهی این روند غده تیروئید شما را درگیر می کند. دانشمندان مطمئن نیستند که چرا این اتفاق می افتد ، اما احتمالاً ترکیبی از عوامل مانند ژن ها و محرک های محیطی در این امر دخیل هستند. دلیل این خود ایمنی هر چه که باشد، این آنتی بادی ها بر توانایی تیروئید در تولید هورمون ها تأثیر می گذارند.
- پاسخ بیش از حد به درمان پرکاری تیروئید. افرادی که بیش از حد هورمون تیروئید تولید می کنند (پرکاری تیروئید) اغلب با ید رادیواکتیو یا داروهای ضد تیروئید درمان می شوند. هدف از این روشهای درمانی بازگشت عملکرد تیروئید به حالت طبیعی است. اما گاهی اوقات ، اصلاح پرکاری تیروئید می تواند منجر به کاهش بیش از حد تولید هورمونهای این غده و در نتیجه کم کاری تیروئید شود.
- جراحی تیروئید. از بین بردن کل یا بخش عمده ای از غده تیروئید می تواند تولید هورمون را کاهش داده یا متوقف کند. در این صورت ، شما باید هورمون تیروئید را به صورت مادام العمر مصرف کنید.
- پرتو درمانی. اشعه ای که برای درمان سرطان های سر و گردن استفاده می شود می تواند بر غده تیروئید شما تأثیر بگذارد و منجر به کم کاری آن شود.
- داروها. تعدادی از داروها می توانند منجر به کم کاری تیروئید شوند. یکی از این داروها لیتیوم است که برای درمان برخی اختلالات روانپزشکی استفاده می شود. اگر دارو مصرف می کنید ، از پزشک در مورد تأثیر آن بر غده تیروئید سوال کنید.
علل کمتر شایع کم کاری غده تیروئید عبارتند از:
- بیماری مادرزادی. برخی از نوزادان با نقص غده تیروئید یا بدون داشتن غده تیروئید متولد می شوند. در بیشتر موارد ، غده تیروئید به دلایل ناشناخته به طور طبیعی رشد نمی کند، اما برخی از کودکان شکل وراثتی این اختلال را دارند. اغلب ، نوزادان مبتلا به کم کاری تیروئید مادرزادی از بدو تولد طبیعی به نظر می رسند. لذا امروزه غربالگری برای این بیماری در هنگام تولد اجباری است.
- اختلال هیپوفیز. علت نسبتاً نادر کم کاری تیروئید ، عدم تولید کافی هورمون تحریک کننده تیروئید (TSH) است – که معمولاً به دلیل تومور خوش خیم غده هیپوفیز ایجاد می شود.
- بارداری. برخی از زنان در طول یا پس از بارداری دچار کم کاری تیروئید می شوند (کم کاری تیروئید پس از زایمان) ، اغلب به این دلیل که آنتی بادی هایی علیه غده تیروئید خود تولید می کنند. اگر کم کاری تیروئید درمان نشود ، خطر سقط جنین ، زایمان زودرس و پره اکلامپسی را افزایش می دهد – وضعیتی که باعث افزایش قابل توجه فشار خون زنان در سه ماه آخر بارداری می شود. همچنین این حالت می تواند جنین در حال رشد را تحت تأثیر جدی قرار دهد.
- کمبود ید. ماده معدنی ید – که در درجه اول در غذاهای دریایی ، جلبک های دریایی ، گیاهانی که در خاک غنی از ید رشد می کنند و نمک ید دار، یافت می شود – برای تولید هورمون های تیروئید ضروری است. کمبود شدید ید می تواند منجر به این بیماری شود و ید زیاد می تواند کم کاری تیروئید را در افرادی که قبلاً به این بیماری مبتلا شده اند ، بدتر کند. در برخی از نقاط جهان ، کمبود ید امری رایج است ، اما افزودن ید به نمک خوراکی عملاً این مشکل را در ایالات متحده از بین برده است.
ریسک فاکتورها
اگرچه هر کسی می تواند به کم کاری تیروئید مبتلا شود ، افراد زیر بیشتر در معرض خطر ابتلا قرار دارند:
- زنان
- افراد بزرگتر از 60 سال
- داشتن سابقه خانوادگی بیماری تیروئید
- داشتن یک بیماری خود ایمنی مانند دیابت نوع 1 یا بیماری سلیاک
- تحت درمان بودن با ید رادیواکتیو یا داروهای ضد تیروئید
- تابش اشعه یا همان رادیوتراپی به گردن یا قسمت فوقانی قفسه سینه
- داشتن جراحی تیروئید(تیروئیدکتومی جزئی)
- بارداری طی شش ماه گذشته یا به دنیا آوردن بچه
عوارض کم کاری تیروئید
کم کاری تیروئید درمان نشده می تواند منجر به برخی از بیماری های دیگر شود از جمله:
- گواتر. تحریک مداوم تیروئید برای ترشح هورمون های بیشتر ممکن است باعث بزرگتر شدن غده تیروئید شود – که به گواتر معروف است. اگرچه به طور کلی ناراحت کننده نیست ، اما یک گواتر بزرگ می تواند در ظاهر شما تأثیر بگذارد و ممکن است در بلع یا تنفس شما اختلال ایجاد کند.
- مشکلات قلبی. کم کاری تیروئید ممکن است با افزایش خطر بیماری های قلبی و نارسایی قلبی همراه باشد ، در درجه اول به این دلیل که سطح کلسترول نامطلوب یا همان (LDL) – کلسترول “بد” – می تواند در افراد مبتلا به این بیماری افزایش یابد.
- مسائل بهداشت روان. افسردگی ممکن است در اوایل این بیماری رخ دهد و با گذشت زمان شدیدتر شود. این بیماری همچنین می تواند باعث کندی عملکرد ذهنی شود.
- نوروپاتی محیطی. کم کاری تیروئید کنترل نشده در طولانی مدت می تواند به اعصاب محیطی شما آسیب برساند. این اعصاب هستند که اطلاعات را از مغز و نخاع شما به بقیه بدن منتقل می کنند – به عنوان مثال ، بازوها و پاها. نوروپاتی محیطی ممکن است باعث درد ، بی حسی و گزگز در مناطق آسیب دیده شود.
- میکسدما. این وضعیت نادر و تهدید کننده زندگی نتیجه بیماری درازمدت و تشخیص داده نشده است. علائم و نشانه های آن شامل عدم تحمل سرما به صورت شدید و خواب آلودگی و به دنبال آن بی حالی و بی هوشی عمیق است. کمای میکسدما ممکن است به دلیل مصرف داروهای آرام بخش ، عفونت یا استرس های دیگر بر روی بدن شما ایجاد شود. اگر علائم و نشانه های میکسدما دارید ، نیاز به درمان پزشکی فوری دارید.
- ناباروری. مقادیر کم هورمون تیروئید می تواند در تخمک گذاری تداخل ایجاد کند ، این امر باعث اختلال در باروری می شود. علاوه بر این ، برخی از علل بروز این بیماری – مانند اختلال خودایمنی – هم می تواند باروری را مختل کند.
- نقائص هنگام تولد. نوزادان متولد شده از زنان مبتلا به بیماری تیروئید درمان نشده ممکن است در مقایسه با نوزادان متولد شده از مادران سالم ، خطر نقص مادرزادی بیشتری داشته باشند. این کودکان همچنین بیشتر در معرض مشکلات جدی ذهنی و رشدی هستند. نوزادان مبتلا به کم کاری تیروئید درمان نشده در بدو تولد در معرض خطر مشکلات جدی از نظر رشد جسمی و ذهنی هستند. اما اگر این وضعیت در چند ماه اول زندگی تشخیص داده شود ، احتمال رشد طبیعی بسیار عالی است.
منبع: وب سایت www.mayoclinic.org